1) Otistik kişilerin yaşları ya da zekaları ne olursa olsun,
yapısal becerileri gelişmemiştir. Fotografik
hafızaya sahip çok
başarılı otistik bir öğrenci bile okula kalem
getirmeyi ya da ödevini
zamanında yapmayı hatırlayamayabilir. Böyle
durumlarda, ona en az
ölçüde sınırlandırıcı yardımı sağlamalısınız.
Defterinin üzerine bir
kalem resmi yapıştırmayı ya da evde tamamlaması
gereken ödevlerin bir
listesini hazırlamayı deneyebilirsiniz. Çocuk
önceden unuttuğu bir
şeyi hatırladığında onu her zaman övün. Başaramadığı
zamanlarda asla
onu yermeyin veya bunun üzerinde çok durmayın. Onu
azarlamak yardımcı
olmayacağı gibi bu problemi daha da
ağırlaştıracaktır. Bu tutum,
yapmayı hatırlaması gereken şeyleri yapamadığı
düşüncesine yol
açabilir. Bu tür Öğrenciler okulda en düzenli ya
da en düzensiz
sıraya sahip olabilirler. En düzensiz sıraya sahip
olan öğrenci sık
aralıklarla sırasının toplanması konusunda
yardımınıza ihtiyaç
duyacaktır ve böylece aradıklarını bulabilir.
Sadece Dağınık olmayı
onun bilinçli bir seçimi olmadığını düşünmeniz
gerektiğini unutmayın.
Özel bir eğitim olmadan bu yapısal görevi
başarabilme becerisi
oluşmaz. Küçük ve basit aşamalarla ona bu tür
becerileri öğretmeye
çalışın.
2) Otistik kişiler soyut ve kavramsal düşünmede
problem
yaşarlar. Bazıları belki soyut becerileri
kazanabilse de, diğerleri
bunu yapamayacaktır. Soyut kavramlar kullanmanız
gerektiğinde, soyut
fikri kuvvetlendirmek için çizim ya da yazılı
resimler gibi görsel
ipuçları kullanın. “Neden böyle yaptın?” gibi
belirsiz sorulardan
kaçının. Bunun yerine “Jimnastik vakti dediğim
zaman kitabını masaya
çarpmanı sevmedim. Bir daha ki sefere kitabını
daha yavaş kapat ve
bana kızgın olduğunu söyle. Bana jimnastik yapmak
istemediğini mi
yoksa kitap okumayı bırakmak istemediğini mi
söylemk istedin?” diyin.
Açık uçlu sorulardan kaçının. Bu tür öğrencilerle
olan
ilişkilerinizde mümkün olduğunca somut davranın
davranın.
3) Zor ya da sıradışı davranışlardaki artış
muhtemelen stresteki
artışı işaret etmektedir. Bazen stres, kontrolünü
kaybetme
duygusundan da kaynaklanır. Çoğu zaman, öğrenci
stres yaratan olaydan
ya da durumdan fiziksel olarak kendini
uzaklaştırdığında, stres de
azalabilmektedir. Eğer bu oluşursa, çocuğun stres
yaratan olayla
yeniden karşılaşmasını ve / veya o durumda
kalmasına yardımcı olacak
bir program hazırlanmalıdır. Bu oluşursa,
“güvenilir bir yer” ya
da “güvenilir bir kişi” yardımcı olabilir.
4) Kötü davranışları kişisel almayın. Yüksek
fonksiyonlu
otistikler hayatı zorlaştırmaya çalışan,
dalavereci insanlar
değildir. Nadiren dalavereci olabilirler.
Genellikle kötü
davranışlar, karışıklık, korku ve şaşkınlıkla baş
edebilme
çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Otistik kişiler,
beceriksizlikleri nedeniyle benmerkezcidirler.
Çoğu, diğer insanların
tepkilerini anlamakta büyük zorluk yaşarlar.
5) Yüksek fonksiyonlu otistiklerin çoğu konuşmayı
sözcüğü
sözcüğüne kullanır ve yorumlarlar. Bireyin
kapasitesinden emin
olamadığınız durumlarda şunlardan sakının:
a. Deyimler ( nefesini tut, silahı ateşle )
b. İğnelemeler, alay ( masaya ketçap
döktüğünde”Harika” demek )
c. Çift anlamlılar ( Çoğu şakalar iki anlam
taşıyan kelimelerle
yapılır )
d. Takma adlar
e. İsim kısaltmaları
6) Umutmayın ki, yüz ifadeleri ve diğer sosyal
ipuçları işe
yaramaz. Otistik bireylerin çoğu yüz ifadelerini
okumada ve vücut
dilini yorumlamada zorluk yaşar.
7) Eğer bir öğrenci bir görevi öğrenemiyor gibi
görünüyorsa,
bunu küçük adımlara bölün ya da başka yollar
deneyerek sunun (
görsel, sözel, fiziksel )
8) Sözel yüklenmeden kaçının. Net olun. Eğer
öğrencinin sizi
anlamadığını düşünüyorsanız daha kısa cümleler
kullanın. İşitme
problemi olmasa da ana noktayı anlamada ve önemli
bilgileri
seçebilmekte zorlanıyor olabilir.
9) Çevresel ve / veya rutindeki değişiklikler için
öğrenciyi
hazırlayın. Onu değişime hazırlamak için yazılı
veya görsel program
kullanın.
10) Davranış yönetimi işe yarar, ama yanlış
kullanıldığında,
robotumsu davranışları destekleyebilir, kısa
dönemli davranış
değişikliklerine neden olabilir veya bir çeşit
saldırganlıkla
sonuçlanabilir. Pozitif ve kronolojik olarak yaşa
uygun prosedürler
kullanın.
11) Herkesin tutumunun ve beklentisinin tutarlı
olması çok
önemlidir.
12) Normal seviyedeki işitsel ve görsel girdilerin
öğrenci
tarafından çok fazla ya da çok az alınabileceğinin
farkında olun.
Örneğin florasan ışıkları bazı otistik kişileri
olumsuz etkiler.
Odadaki görsel dağınıklığı ortadan kaldırmak ya da
öğrenci sınıf
ortamından olumsuz etkileniyorsa veya rahatsız
oluyorsa oturma
değişiklikleri gibi çevresel düzenlemeler
düşünün.
13) Eğer yüksek fonksiyonlu otistik öğrenciniz
tekrarlayan sözel
tartışmada bulunuyorsa ya da sorular soruyorsa,
sürekli tekrarlanan
nakaratı kesme ihtiyacı duyacaksınız. Mantıklı bir
şekilde sürekli
cevap vermek ya da terslemek nadiren bu davranışı
durdurur.
Tartışmanın ya da sorunun konusu her zaman onu
rahatsız eden bir konu
değildir. Çoğu zaman birey, kontrolünü kaybetme
duygusu ya da
çevresindeki uygunsuz bir şey ya da biri üzerine
iletişime
girmektedir. Tartışma konusunu ya da soruyu
yazmasını önermeyi
deneyin. Bu genellikler onun sakinleşmesini ve
tekrarlayan hareketi
durdurmasını sağlayacaktır. Eğer bu işe yaramazsa,
onun
tekrarladığını yazın ve ondan da mantıklı bir
cevap yazmasını isteyin
( belki
14) Bu bireyler çeşitli iletişim güçlükleriyle
karşılaştıkları
için, bu öğrencilerden önemli bir mesajı
ailelerine iletmelerini
istemeyin. Bu sadece takip edebileceğiniz bir
zamanda deneyin ya da
bu beceriyi tamamen edinmiş olduğundan emin olun.
Hatta eve yazılı
bir not yollamak bile işe yaramayabilir. Öğrenci
eve gittiğinde notu
ailesine vermeyi unutabilir ya da eve gidene kadar
notu kaybedebilir.
Bu iletişim becerisi tamamen kazanılana kadar
aileye telefon açmak en
iyi yol olacaktır. Aile ve öğretmen arasında sık
ve düzenli bir
iletişim kurmak oldukça önemlidir.
15) Eğer sınıf düzeni eşleşmeyi ya da ikili grup
olmayı
gerektiriyorsa çekiliş ya da benzeri bir yöntem
kullanarak eşleştirme
yapın. Ya da çekilişten önce özellikle nazik bir
öğrencinizden
otistik öğrencinizle eşleşmeyi seçmesini
isteyebilirsiniz. Çünkü
otistik olan öğrenci çoğu zaman partnersiz
bırakılacaktır. Bu
talihsiz bir durumdur çünkü bu tür çocuklar bir
eşe sahip olmaktan
çok yararlanırlar.
16) Becerileri değerlendirirken hiçbir şeyi
düşünmeyin. Örneğin
otistik bir birey matematikte çok iyi olsa da çok
basit gibi görünen
para üstü alma işini beceremeyebilir. Y ada
okuduğu kitaplar, duyduğu
konuşmalar ya da spor istatistikleri hakkında
müthiş bir hafızası
olsa da sınıfa kalem getirmeyi unutabilir.
Çelişkili beceri gelişimi
otizmin aydınlatılmamış noktalarından biridir.
POZİTİF, YARATICI, ESNEK OLUN...
To unsubscribe from this group, send an email to:
ABA-Turkce-unsubscribe@yahoogroups.com