BÜTÜN KONULAR
Üyelik Girişi
Site Haritası
Seminer Takvimi
YALNIZLIK ÜLKESİ

Atipik Otizm

ATİPİK OTİZM

 

Başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluk olarak da isimlendirilir. Yaygın gelişimsel bozukluğu yelpazesinde yer alan diğer gruplara ait özellikleri taşımayan çocuklar için kullanılan bir adlandırmadır. Otizm, çocuklardaki üç temel gelişim alanını etkiler; fakat atipik otizmde bu temel alanlardan yalnızca birinde bozukluk görüldüğünde veya bu temel alanların otizmde az etkilenmesi durumunda ve diğer gelişimsel bozukluklar için belirtilen ölçütler karşılanmadığında bu tanı konur. Atipik otistik çocuklar, hafif otizmli özellikler gösterdikleri için, ‘yüksek fonksiyonlu veya yüksek işlevli otistik’ olarak da adlandırılmaktadır. Yine de çoğu kez tipik otizm ve Asperger sendromuyla karıştırılmaktadır. Ayrıca şizoid kişilik, şizotipal kişilik, çekingen kişilik vb. kişilik ve bozukluklarla Atipik otizm arasında benzer durum ve sorunla olabilir ama farklı şeylerdir. Özellikle tanı konulurken bu tür güçlüklerle karşılaşılır ve yanlış tanı konulabilir.

Tipik otizmde, otistik semptomlar belirgin ve serttir. Atipik otizmde otistik semptomlar biraz daha hafif ve birçoğunun ileride aşılma ihtimali yüksektir. Atipik otizmle tipik otizm temelde aynı sorunları paylaşır; faka tipik otizmde problemler ve bozukluk daha derinden olduğu için kalıcılık düzeyi daha yüksektir. Atipik otizmde, bazı hafif belirtiler dışında, diğer bütün semptomlar zamanla kaybolabilir ve atipik otizm tanısı yerini kişilik bozukluğuna bırakabilir; çünkü görülen bazı sorunlar kişilik özelliği olarak kabul edilebilir. Örneğin, kurallara bağlılık, sosyal ortamlardan uzak durma, az sayıda arkadaşa sahip olma, dar konularla ilgilenme, değişime açık olmama vb.

Atipik otistiklerde ilgilerinin sınırlı ve dar olması onları mesleklerinde başarıya götürebilir; çünkü ilgi duydukları konuları derinlemesine ve çok detaylı incelerler. Dolayısıyla bu da onları ilgili oldukları alanda başarıya götürür.

Tipik otistiklerde sosyal ilişki kurma eğilimi görülmezken, atipik otistiklerde bu eğilim var; fakat bu bireylerde sosyal beceri yetersizliği görülür. Aşırı çekingenlik, içe kapanma, utangaçlık, ritüellere sıkı sıkı bağlılık, sınırlı ilgi alanı, tekrarlayıcı davranışlar, katı prensiplere sahip olma atipik otistiklerin temel sorunlarıdır.

Atipik otizm ile tipik otizm arasındaki farklar hâlâ kesin çizgilerle belirtilememiştir. Birçok noktada tartışmalar devam etmektedir. Tipik otizm bütün eğitim ve tedavilere rağmen kalıcılık devam eder; ama atipik otizmde yaşın ilerlemesi ve eğitimle birçok sorun ortadan kalkabilir. Her iki bozuklukta da iletişim sorunu birbirine yakındır. Tekrarlayıcı davranışlar ve diğer takıntılar küçük yaşlarda her iki bozuklukta aynıyken, yaşın ilerlemesiyle atipik otizmde ciddi azalmalar gözlenir; azalma görülmese bile, rahatsız edici olmaz ve diğer insanlarla etkileşimini bozucu düzeyde görülmez. Sınırlı ilgiler her iki durumda da aynıdır. Atipik otistiklerin öz bakım ve akademik becerileri, tipik otistiklere göre daha iyidir. Panik atak ve depresyon gibi psikiyatrik problemler ortaya çıkabilir.

Atipik otizmi, Asperger sendromundan ayıran en temel özellik, asperger sendromunda konuşma sorununun hiç görülmemesidir, yani aspergerliler bebeklikten itibaren çok güzel ve gramere uygun bir konuşmaya sahiptir. Atipik otizmde ise, konuşma sonraki yıllarda düzelebilmektedir, yani ilk başlarda konuşma bozuklukları görülürken, yaşın ilerlemesi ve alınan eğitimle konuşmada düzelmeler görülebilir. Bazı bireylerin konuşma bozuklukları ilerleyen yaşlarda da devam edebilir. Atipik otistiklerde, zamirleri ters kullanma, konuşmaları anlamama, ekolali konuşma gibi bozukluklar yoğun olarak görülebilir. Asperger sendromlularda motor gelişimine bağlı beceriksizlik ve el-göz koordinasyon bozukluğu olabilirken, atipik otistiklerde el becerileri daha iyi gelişmiştir. Aspergerliler atipik otistiklere oranla daha sosyaldirler ve toplumsal ilişkilere daha yatkındırlar. Yapılan bazı testlerde, Aspergerlilerin sözel puanları performans puanlarına göre yüksek çıkarken atipik otizmde tam tersi bir durum görülmüştür. Erken okuma, atipik otizmde sık görülebilirken, Asperger sendromunda az görülmektedir.

Atipik otizmde semptomlar üç yaşından önce görülürken, Asperger sendromunda ise üç yaşından sonra gözlenebilir ve bazı olgularda daha geç yaşlarda görülebilir. Asperger sendromunda, dil ve konuşmanın normal gelişimi, kas becerilerinin yetersiz gelişimi, görsel motor koordinasyon bozuklukları, sendromun atipik otizmden ayırıcı tanıda ölçüt olarak görülür.

Asperger sendromu ile atipik otizm birbirine dönüşebilir özelliktedir. Özellikle ilerleyen yaşlarda yani erişkinlikte iyi bir eğitim sonucu atipik otizm ile Asperger sendromlu bireyleri birbirinden ayırmak güçleşir. Asperger sendromunun, atipik otizmin hafif bir çeşidi olduğunu belirtenler vardır; ama bu konu hâlâ kesinlik kazanmış değil. Atipik otizm ile Asperger sendromunu birbirinden ayıran kesin çizgiler henüz çizilmemiştir; fakat bu alandaki araştırmalar devam etmektedir.

En tanınmış atipik otistikler Gunilla Gerland, Richard Lansdown ve Temple Grandin’dır. Gunilla Gerland, “Gerçek İnsan” adıyla Türkçeye çevrilen kitabında çocukluğundan itibaren yaşadıklarını, hissettiklerini ve dünyaya bakış açısını anlatıyor. Hayvan psikologu ve veteriner olan Temple Grandin’in Türkçeye “Resimlerle Düşünmek” adıyla çevrilen bir kitabı var.

 

 

 

KAYNAKÇA

Abalı, Osman, (2009). Hiperaktivite ve Dikkat Eksikliği, İstanbul: Adeda Yayınları.

Çiyiltepe, Müzeyyen (2007). Dil ve Konuşma Gelişiminde Sorunlara Yol Açan Nedenler. (Ed.) Topbaş, S., Dil ve Kavram Gelişimi, Ankara: Kök Yayıncılık.

Darıca, N., Abidoğlu, Ü., Gümüşçü, Ş., (2002). Otizm ve Otistik Çocuklar, 3. Baskı, İstanbul: zgür Yayınları.

Dökmen, Üstün (2005). İletişim Çalışmaları ve Empati, İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Fazlıoğlu, Yeşim ve Yurdakul, Meral Eşme (2005). Otizm, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.

Frost, L., Bondy, A., (2002). The Picture Exchange Communication System Training Manual, Second Edition, Newark, DE: Pyramid Educatıonal Products, Inc.

Kırcaali-İftar, Gönül, (2003). Otistik Özellik Gösteren Çocuklara İletişim Becerilerinin Kazandırılması, İstanbul: YA-PA Yay. Paz. San. Tic. A.Ş.

Konrot, Ahmet (2007). İletişim, Dil ve Konuşma Bozuklukları. (Ed.) Topbaş, S., Dil ve Kavram Gelişimi, Ankara: Kök Yayıncılık.

Korkmaz, Barış, (2000). Yağmur Çocuklar, 2. Baskı, İstanbul: Doğan Kitapçılık A.Ş.

Kulaksızoğlu, Adnan (Ed.), (2003). Farklı Gelişen Çocuklar, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.

Lotspeich, Linda J., (2007). Otizm, yaygın Gelişimsel Bozuklukları ve Asperger, (Ed.S. Hans) Okulöncesi Çocuklarının Terapisi, İstanbul: Prestij Yayınları.

Lovaas, O. İvar (2002). Teaching Individuals With Developmental Delays:

Basic Intervention Techniques, Austin, Texas: Pro-Ed, Inc.

Milli Eğitim Bakanlığı, (2000). Otistik Çocuklar Eğitim Programı, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.

Turan, Ayşegül, (2000). Sevgi Dili Konuşan Çocuklar, Down Sendromu, Otizm ve Kekemelikte Dil Gelişimi ve Bozuklukları İçin Rehber Kitap, İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Özbey, Çetin, (2004). Çocuk Sorunlarına Yapıcı Çözümler, İstanbul: İnkılâp Kitapevi.

Pearce, John, (1996). Çocuklarda Büyüme ve Gelişme, (Çev: Ayşegül Yeşildağlar), Ankara: Doruk Yayımcılık.

Persson, Selvi Borazancı, (2003). AQ Otistik Zekâ ve Seviyeleri, Otizm, İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Pieterse, M., Treloar, R., (1996). Küçük Adımlar (3 ve 8. kitaplar), Türkçeye Uyarlayan Gönül Kırcaali-İftar ve Yıldız Uzuner, İstanbul: Zihinsel Özürlülere Destek Derneği.

Shaw, R. J ve Benham, A.L., (2007). Bağlanma Bozuklukları, (Ed.S. Hans) Okulöncesi Çocuklarının Terapisi, İstanbul: Prestij Yayınları.

Tufan, İsmail, (2003). Otistik Çocuk Dahi mi, Engel mi?, İstanbul: İletişim Yayınları.

Waldman, M., Nicholson, S., Adilov, N., (2005), Does Televısıon Cause Autısm?, International Journal of Developmental Neuroscience, 23: 143-152.

Yavuzer, Haluk (2000). Bedensel, Zihinsel ve Sosyal Gelişimiyle Çocuğunuzun İlk 6 Yılı, İstanbul: Remzi Kitapevi.

 

Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi6
Bugün Toplam174
Toplam Ziyaret66191068
Döviz Bilgileri
AlışSatış
Dolar32.222232.3513
Euro35.110935.2516
Hava Durumu
Saat