EĞİTİLEBİLİR ZİHİNSEL ENGELLİ  ÇOCUKLARIN  ÖZELLİKLERİ

 

 

a)     Bedensel ve  Devinimsel Özellikleri:

1-     Normal yaşıtlarına göre daha sık hasta olurlar. Kendilerini korumayı normal çocuklar gibi bilemezler.

2-     Zihinsel engele ek olarak görme ve işitme gibi bedensel  özürler söz konusu olabilir.

3-     Bu çocuklar , büyük ve küçük kaslarını kullanmada becerisizlik gösterirler. El  göz  işbirliğini  geç ve güç öğrenirler.

b)    Zihinsel Özellikleri:

1-     Akademik kavramları geç ve güç öğrenirler. Fazla sabır ve tekrar gerektirir. En çok sıkıntı çektikleri konular matematiksel işlemlerdir. Bu çalışmalara karşı ilgileri çok geç ve sınırlı olarak gelişir.

2-     Dikkat süreleri kısa ve dağınıktır .Devamlı izleme , teşvik ve değişiklik isterler .Bir ders konusu ne kadar ilgi çekici  olsa da  etkinliklere  kısa süre katılırlar.

3-     İlgileri kısa sürelidir:Ders,birbirini izleyen ilginç etkinlikler dizisi olmadıkça ilgilerini çekmez. Çok ilginç buldukları çalışmalardan dahi kısa bir süre sonra bıkarlar

4-     Soyut terim , tanım ve kavramları çok geç ve güç anlayıp kavrarlar. Somut şeyleri daha kolay ve iyi kavrarlar. Kavramların somutlaştırılması anlamayı kolaylaştırır.

5-      Zaman kavramı çok geç ve güç gelişir.

6-      Konuşmaya geç başlarlar. Konuşma gelişimleri zihinsel engelin derecesi ile orantılıdır. Akranları  ile anlaşma zorluğu çektikleri için daima kendilerinden küçük çocuklarla ilişki kurarlar .Konuşma özürleri fazladır.

7-     Genelleme Yapamazlar. Bu çocuklar , kazandıkları bilgileri ilişkilerine göre ve genelleme yapmada belirli şekilde geridirler.

8-     Kazandıkları bilgileri  transfer    etmekte çok güçlük çekerler. Kazandıkları bilgi ve becerileri ancak öğrendikleri şekilde uygulayabilirler.

9-     Yeni durumlara uymakta çok zorluk çekerler. Sınırlı bir yeteneğe sahip olduklarından yeni bir duruma uymaları sırasında onları anlayan bir kimsenin yanında bulunmasına ihtiyaç duyarlar.

10-  Kolayca yorulurlar. ufak tefek engeller karşısında yılgınlık gösterirler.  Sebatsızdırlar. Her etkinlikte yapabileceği yerden başlamak ve ilerlemek son derece önemlidir. Böylece çocuğu , düşebileceği  yılgınlık ve  panikten kurtarmak mümkün olur.

11-  Kendilerinden küçükler ile ilişki kurmayı ve oynamayı tercih ederler.    Bu çocukların konuşma ,ilgi,zeka,sosyal ve bilgi seviyeleri akranlarından geri olduğu için  kendi seviyelerinde anlaşabileceği takvim yaşları küçük normal zeka seviyesindeki çocuklarla oynarlar.

12-  Gördükleri ve duydukları şeyleri çabuk unuturlar; bellekleri zayıftır. Bu çocuklar ,verilen bilgi ve uyarıları kısa zamanda unuturlar. Uyaranların kalıcı olması  fazla tekrarı gerektirir.

13-  Yakın gelecekteki  konulara ilgi duyarlar. Uzak gelecekle ilgilenmezler.

14-  Algıları ,kavramları ve tepkileri basittir.

15-  Duygu ve düşüncelerini açık ve bağımsız olarak ifade edemezler.

 

 

c)     Sosyal Özellikleri

1-      Kendilerinden Yaşça küçük olanlarla iletişim kurarlar.

2-      Yakın çevresindekilerle kolay dostluk kuramazlar .Kurdukları . Dostlukları   uzun süre devam ettiremezler. Yakın dostluklar daha çok yarar sağlamaya yöneliktir.

3-      Sosyal ilişkilerinde Grupta daima  başkalarına tabi olmak eğilimindedirler. Sorumluluk almaktan çekinirler .Bunda kendilerinde  grubu yönetecek yeterliliği ve güveni görmemeleri  ve sınırlı sosyal yaşantılara sahip olmaları önemli rol oynayabilir.

4-      Oyun ve toplum kurallarına uymakta güçlük  çekerler. Kuralları zor olan oyunlara ve  faaliyetlere katılmazlar  .Yetenekleri sınırlı olduğundan dolayın bu etkinliklere  uyum  sağlamada zorluk çekerler. Kuralları bu çocukların anlayacağı ve uyacağı seviyede basitleştirmeli ve bu tür faaliyetlere etkin katılımları sağlanmalıdır.

5-      Genellikle ,fiziki görünüşlerinde , giyim kuşamlarında acayiplik gösterirler .Giydiklerini , uygun şekilde giyemez ve kendilerine yakıştıramazlar. Bu özellikler daha çok, sosyal yaşantılardan yoksun bırakılmış , giyinme ve tuvalet yapma konusunda yeterli beceri kazandırılmamış çocuklarda görülür.

6-      Nezaket ve görgü kurallarına uymakta zorluk gösterirler. Bu kurallara uyma becerisi  sosyal durumlar içinde kazanılır. Hangi davranışların uyumlu olduğunu öğrenmesi için uygun yaşantılardan geçmesi gereklidir.

7-      Sosyal bakımdan pek çok uyumsuz halleri vardır. Sosyal durumlara kendi kendilerine uymada zorluk çekerler. Anlayış ve bol sosyal yaşantılar sağlamak uyumu artırıcı etmenlerdir.

8-      Sosyal faaliyetlere karşı ilgisi azdır.

9-      Sosyal ilişkilerde bencildirler.Davranışlarında her şeyin kendilerine ait olmasını isterler,paylaşımcı değildirler.

10-   Sosyal ilişkilerinde Kendilerini grupta kabul ettirecek becerileri azdır. Sosyal yaşamdan uzaklaştırılması bu durumu arttırıcı bir etkendir.

c)     Kişilik özellikleri.

1-     Kendilerine güvenemezler,genellikle başkalarına dayanmayı tercih ederler.Bağımsız hareket etmekten çekinirler.

2-     Sebatsızdırlar kolayca cesaretleri kırılır.

3-     Bir amaca ulaşmak için kuvvetli duygular hissetmezler. Ufak tefek engeller karşısında  çözüm yolları aramazlar .Hemen yılgınlık gösterirler.

4-     Geç ve güç dostluk kurarlar. Kurdukları dostluklar kısa sürelidir.

5-     Sorumluluk almaktan kaçınırlar.

6-     Birlikte olduğu kişilerin  duygu ve düşüncelerine ilgi duymazlar.

7-     Kendi kendilerine bir işe başlama  arzusu göstermezler.

8-     Duygu ve düşüncelerini ifade etmede başarısızdırlar.

 

 

 

 

 

d)    İş ve çalışma özellikleri

1-     Bu çocuklar yaşıtları gibi bir iş sahibi olmak isterler.

2-     Bu çocuklar,pek çok iş  yapabilr  ve meslek sahibi olabilirler.

3-     Bir etkinliği bir işi tümüyle Öğrenmek için onların basit bölümlere ayrılmasını isterler .Parçadan bütüne doğru öğrenirler. Öğrenme hızları yavaştır.

4-     Monoton işleri yapmaktan hoşlanırlar .Hemen bıkmazlar .Kendilerine öğretilen işleri hiçbir hileye  sapmadan aynen yaparlar .Monoton işlerde normal çocuklardan üstün başarı gösterirler.

5-     İşlerine  daha bağlıdır. Tam zamanında gelir ve tam zamanında işlerinden ayrılırlar. İş ve işyerinde uyulması  gereken kurallara aynen uyarlar. Emniyet kurallarına son derce saygılıdırlar.

6-     Kendilerine uygun mesleki alanda kolay eğitilirler.

7-     Bu çocuklar genellikle sakindir ve işverenin isteklerine uygun davranış gösterirler.

8-     Başarı gösterdikleri işlerden gurur duyarlar.

9-     Hemen her zaman işveren ve usta öğreticisi  işveren ve usta öğreticisi  ile beraberdir. Ani çıkan sorunların çözümünde birinin yanında  olma ihtiyacını hissederler.

10-  Bedenen bir şeyler  yapmaktan  ,ortaya bir ürün  çıkarmaktan çok hoşlanırlar.

11-  İşe başlatılmaları çok zaman alır ve zaman ister.

12-  İşe başlatılmaları çok zaman alır ve sabır ister.

13-  Bu çocuklara her detay ayrı ayrı açıklanır ve istenilen şey somut olarak gösterilirse ,zihin karışıklığına meydan vermeden öğretmek kolay olur.

14-  Başarısızlık durumlarında güvenlerini hemen yitirirler. Etkinliklerin seçilmesinde ve alıştırmaların  yapılmasında çok dikkatli olmak , çocuğun hangi iş ve seviyede başarılı olacağını önceden kestirmek gerekir

    NE YAPILABİLİR: 

    Buraya  kadar ki bölümlerde,eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarımızın özellikleri, neleri yapıp neleri yapamadıkları ,zihinsel, sosyal yetenek ve duygusal kapasitelerinin ne olduğunu anlatmaya çalıştık.

        Anne-baba olarak ,diğer  çocuklardan farklı oldukları ,bu durumun bir tür cezalandırma olduğu düşüncesini bir tarafa  bırakıp eğitilebilir zihinsel engelli çocukların  da iş sahibi olabileceklerini ,yetenek ve kapasitelerine göre neler yapılabileceği konusunda harekete geçmek bu çocuklarımızın üzerinde olumlu sonuçlar doğuracak ve mutlu bireyler olmalarını sağlayacaktır.

        Bu çocuklar, kendilerini sosyal ve ekonomik yönden bağımsızlığa kavuşturacak bir çok şeyleri öğrenebilirler. Kimseye yük olmadan yaşamlarını sürdürebilirler. Bunun başarılması için yapılması gereken tek şey eğitimdir. Ancak eğitimlerinin olumlu sonuçlar doğurabilmesi için anne ve babaların yapması gerekenler vardır

        ANNE VE BABALARIN YAPMASI GEREKENLER:

        Bu çocukların aileleri genellikle çocukların eğitilebilir zihinsel engelli olduklarını öğrendikten sonra onlara karşı normallerden farklı davranış ve tutum gösterirler .Bu davranış ve tutumlar çocukların sosyal, duygusal ve kişilik gelişimini  engeller. Ailede çocuğun gelişimini engelleyen veya bozan davranış  ve tutumlardan kaçınılmalıdır .Bu amaçla;   

                  1-Aşırı derecede korumacı olunmamalıdır.  Aksi halde çocuğa hiçbir iş yapma olanağı   verilmez. Bu nedenle çocuk ,yapabileceği hizmetleri yaparak öğrenme ve gelişme olanağından     yoksun kalmış  olur.

       2-Aşırı derecede ihmal edilmemelidir. Bu hallerde çocuğun gelişmesi gerekli şartlar hazırlanmaz.

       3-Kabul edilmeli ve gelişimi için gerekli sevgi ve şefkat tüm gelişimini etkileyebilir. Sevgi ve şefkat çocuğun gelişimini en üst düzeye çıkartacaktır.

        4-Çocuk beceriksiz olarak değerlendirilmemelidir. Bir şey yapmaya teşebbüs ettiğinde sen onu yapamazsın gibi uyarılar,çocuğun kendine olan güvenini sarsacaktır.

        5-Yeteneklerinin sınırlı olduğu unutulmamalı,yeteneğinin üstünde bir şey istenmemelidir. Bu durumda çocuk ,başarısızlıkla karşı karşıya kalacak ve böylece kendine olan güveni kaybolacaktır.

.       6-Çocuk inkar edilmemelidir. Çocuğun sahip olduğu düzey inkar edilmemeli ,bunun bir gerçeklik olduğu kabul edilmelidir.     Ancak bu durumda çocuğa yardımcı olunabilir ve böylece çocuğun gelişiminin sağlanmasıyla

                    7-Bu düzeydeki çocuklar gizlenmemelidir .Zihinsel,duygusal ve sosyal gelişimlerin  yaşayarak  öğrenme yoluyla gelişebileceği akıldan çıkarılmamalı ve bu gelişimin sağlanabilmesi için  gizlenmesi yerine toplum içine çıkarılarak sosyal ilişkiler kurması sağlanmalıdır .Bir utanç kaynağı olarak görülmemeli,akranlarıyla ilişkiler kurmasının önüne geçilmemelidir.

       8-Karşılaştırma yapılmamalıdır. Normal çocuklarla kıyaslama yapılmamalıdır.

        9-Ailede geçimsizlik  nedeni olmamalıdır .Anne- baba birbirini suçlamaktansa çocuğun eğitimi konusunda neler yapabileceklerini araştırmalı ve bu konuda var olan olanakları kullanmak üzere harekete geçmelidir.

        10-Çocuğun eğitiminde sabır ve hoşgörü gösterilmelidir. Aksi halde çocuğun var olan ilgi , istek ve yeteneği köreltilmiş olacaktır.

         11-Çocuğun öğretmeni ile sıkı diyalog kurulmalıdır.

          12-Çocuğun basit komutlara alışması için evde çeşitli egzersizler yapılmalıdır. Bardağı getir , koltuğa  otur  , git – gel gibi .

Anne ve babalar yukarıda belirtilen çalışma ve davranışlara ek olarak ,çocuğun durumu uygun bir eğitim alabilmesi için gerekli araştırma ve çalışmaları  da yapmalıdır.

Söz konusu eğitimin sağlanması amacıyla yapabilecekleri ilk şey bulundukları ildeki ‘ Rehberlik Araştırma Merkezine ‘baş vurmak olmalıdır. Ülkemizde Özel Eğitime Muhtaç Çocukların eğitimlerinin sağlanması için gerekli teşhis, tanı ve çalışmaların yapılabilmesi amacıyla her ilde en az birtane Rehberlik Araştırma Merkezi bulunmaktadır. Bu merkezlere müracaat eden ailelerin çocuklarına  gerekli testler ve diğer ölçme araçları uygulanarak durumları tespit edilmekte ,böylece çocuğun hangi düzeyde olduğu belirlenerek özür düzeyine göre yönlendirme yapılmaktadır. Eğitilebilir  Zihinsel Düzeydeki çocukların eğitimleri için ülkemiz genelinde  Özel Eğitim Sınıfları  normal çocuklarla iletişim kurma yoluyla  sosyal,zihinsel ve davranışsal becerilerinin arttırılmasını amaçlayan Kaynaştırma Proğramları bulunmaktadır. Ayrıca söz konusu çocukların mesleki beceri kazanabilmelerini sağlamak ve bir iş sahibi olmalarına imkan tanımak amacıyla hizmet veren Eğitilebilir Çocuklar iş okulları  bulunmaktadır.

 

 

 

 

 

 

EĞİTİLEBİLİR ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLARIN EĞİTİMLERİNİN  

DESTEKLENMESİ

 

 

DİL GELİŞİMLERİNİN DESTEKLENMESİ :

.              Öğrenme problemleri olan çocukların konuşma ve konuşulanları anlama problemleri de olabilir

            Sınıfınızda konuşmayı ve işittiğini anlamayı öğrenmiş olan çocukların yanında, konuşamayan ve  söylenenleri anlamayan çocuklar varsa, bunların yardıma daha çok ihtiyaçları vardır. Eğer yeterince yardım yapılırsa onlarda konuşmayı ve anlamayı öğrenebilirler. Bu onlarda konuşmayı ve anlamayı  öğrenebilirler. Bu çocukların, daha iyi  sözel ilişkiler kurabilmesi için yapabileceğimiz destek hizmetleri şöyle sıralayabiliriz:                                      

1-     İyi Bir Dinleyici Olunuz;

Eğer sizi dinleyen birisi yoksa,konuşma egzersizi yapmak zordur. Bu çocukların dinleyicilere ve konuşmaya teşvike ihtiyaçları vardır. Eğer büyüklerin kendilerini ciddi olarak

          dinlediklerini fark ederlerse bu onlar için yeterli bir teşviktir.

Bazen , konuşma problemi olan çocukların konuşmalarını anlamak zordur. Onları dinledikçe söylediklerini anlamanız kolaylaşır. Bu konuda veliden de yardım istenebilir.

Dil problemi olan çocuğun konuşmasını anlamaları için siz de diğer çocuklara yardımcı olabilirsiniz. Bununla beraber, çocuklar birçok hallerde dil problemi olan çocukların konuşmalarını bizlerden önce anlamaya başlarlar.

2-     İş Yaparken Yaptığınız İş Üzerinde Konuşunuz;

Çocukların ilk konuşmaları yapılmakta olan işler, olan-bitenler hakkındadır. Çocuklarla bir iş yaparken o iş hakkında konuşunuz. Mesela , yapılan bir hareketi yorumlayın.< Ahmet, tokalaşırken elini aşağı-yukarı doğru sallıyor. Haydi hepimiz de öyle yapalım ve aşağı-yukarı diye söyleyelim.>

3-     Basit Talimatlar Veriniz;

Dil problemi olan çocuklar , bazen yapmasını istediğiniz şeyleri yapmazlar. Bunun sebebi söylenileni anlamamalarıdır. Aşağıdaki tavsiyelere dikkat ederek verilen talimatları anlamalarına yardım ediniz:

-Dikkatlerini çekiniz.

-Onların dil gelişimine uygun bir seviyede hitap edin. Konuşmaktan çok dinlemeye eğilimlidirler. Size iki-üç kelime ile hitap ediyorsa sizde iki-üç kelimelik cevaplar veriniz.

-Konuşurken resim veya hareket kullanarak ne yapacaklarını gösteriniz. Hala anlamıyorlarsa, bedenlerini tutarak hareket ettirin ve ne yapacaklarını adım adım gösterin.

4-     Çocukların Mevcut Bilgilerini Kullanınız;

Öğrenmenin en kolay yolu bilinenle yeni öğrenilecek olanı birleştirmektir. Çocuğun ilgi duyduğu ve bildiği konular ile çağrışım yaparak, benzetmeler kullanarak gelişen konuşmalar dil gelişimine yardımcı olur.

5-     Kelimeleri Doğru Olarak Tekrarlama;

Çocukların yanlış söylediği kelimeleri düzelterek tekrarlamaya ‘modelleştirme’ denir. Modelleştir-me kelimelerin doğrusunu işiterek, yanlışların büyümesini ve kökleşmesini engeller.

6-     Çocukların Cümlelerini Uzatınız;

Çocuğun söylediği cümleyi tekrarlarken basit ve anlamlı kelimeler ekleyin. Bu uzatmalı tekrar hem  onların ne söylediğini anladığımızı gösterir, hem de kullanabilecekleri yeni

kelimeler öğretmiş olur.

Örneğin; ‘Ben dün denize giderdim’ diyen çocuğa ‘Doğru, sen dün annen ve kardeşinle denize gittin’ diyerek aynı zamanda yanlışını da düzeltmiş oluruz.

      7- Evlerinden özel şeyler getirmelerine izin veriniz ve bunları arkadaşları ile paylaşmaları için zaman  ayırınız.

 8-  Ne hissettikleri konusunda konuşmaları için teşvik ediniz. Bir arkadaşına kızdığını söyleyebilme  belki de ona vurma ihtiyacını engelleyebilir.

 9-   Çocukların sınıfta mümkün olduğunca değişik işler  yapmalarına izin verin.

    10-  Bu çocuklara, başkalarına karşı söyleyebilecekleri kısa melodi ve şarkılar söylemeyi öğretiniz. Konuşma yeteneklerini kuvvetlendirecek küçük konser ve gösteriler düzenleyiniz. Resimler   üzerinden hikayeler veya rüyalarını anlatmalarını sağlayınız.                                                                                                                                                                          

 KABA HAREKET BECERİLERİNİN GELİŞİMİNİN DESTEKLENMESİ

             Kaba hareket becerileri kolları, bacakları, gövdeyi, elleri ve ayakları hareket ettiren kaslarla ilgili becerilerdir. Bu beceriler aşağıdaki faaliyetlerle geliştirilebilir.

1-     Denge aleti veya yürüme tahtası üzerinde yapılan faaliyetler. ( Mesela, tabana bir çizgi çizin veya

bir ip gerin. Bunun üzerinde dengeyi koruyarak  yürüme çalışması yaptırın.)

2-     İki tarafı açık büyük paketleme kutularından tünel yaparak içlerinden emekleyerek geçme.

3-     İpe, merdivene, ağaca ve direğe tırmanma.

4-     Atlama, sıçrama, seke seke yürüme ve çizgi oynama.

5-     Parmak uçlarıma basarak yürüme.

6-     Top, taş gibi eşyayı atma, tekmeleme ve kaldırma.

7-     Engelli yarışlar.

8-     Çizgi ve top oyunları.

9-     Yuvarlanma, baş, omuzlar dizler ve ayak parmakları ile ilgili hareket ve oyunlar.

10-  Müzik eşliğinde ritmik yürüme veya basit danslar ve el çarpma oyunları.

11-  Hareketli keşif oyunları. Mesela, saklanan eşyayı oda içinde bulma.

 

          İNCE KAS HAREKET BECERİLERİNİN GELİŞİMİNİN

                          DESTEKLENMESİ

 İnce kas hareket becerileri bilek ve parmakları hareket ettiren kaslarla ilgili becerilerdir. Bu   beceriler, aşağıdaki faaliyetlerle geliştirilebilir.

1-     Yap-boz bilmeceleri , oyunlar, elle yapılan işler.

2-     Çiviler geçirilen delikli tahta ve şekil tahtaları faaliyetleri.

3-     Düğmeleme, torba ağzı bağlama, elbiseyi düzgün giyme.

4-     Boncukları ipe dizme ve düzenleme.

5-     Kesme ve yapıştırma işleri.

6-     Boyama, kopya, kalıp ve şablon çıkarma işleri.

7-     İzleme, iz sürme, noktaları birleştirerek çizgi yapma çalışmaları.

8-     Kopya işleri, dikey-yatay çizgiler ve daireler çalışma.

9-     Çamaşır ipine çamaşır mandallarını takma.

 

İLETİŞİM BECERİLERİ GELİŞİMİNİN DESTEKLENMESİ

 

İletişim becerileri, dilin alıcı ve verici bölümlerini içine alır. Alıcılık işittiğini anlama, vericilik ise düşündüğünü kelimelerle anlatma kabiliyetini gerektirir. Anlama ve ifade etme becerileri aşağıda sıralanan faaliyetlerle geliştirilebilir.

1-     Adlandırma faaliyetleri. (....... göster, ....... bul gibi.)

2-     Söylenilen kelime ile resmi birleştirme.

3-     Resim veya eşya kullanarak bilgi isteyiniz.( Bebek hakkında ne biliyorsun? gibi)

4-     Seri resimler kullanarak açıklama (hikaye yaratma) çalışması yaptırma.

5-     Halka şeklinde oturarak ‘göster ve söyle’ gibi oyunlar oynayarak.

6-     Emirleri izleyebilme oyunu.(Boya kalemini benden al, sırana otur ve bir resim çiz.)

7-     Cümle tamamlama oyunları(Çorbayı .... ile içerim, .... ile yazarım.)

8-     Evcilik oyunları oynama.

9-     Dramatizasyon.

10-  Gezilerden sonra ‘ne gördük’ anlatımları.

11-  Taklit oyunları. (Ne yaparsam onu yap, ne söylersem onu söyle.)

 

GÖRME BECERİLERİ GELİŞİMİNİN DESTEKLENMESİ

Görme becerileri ayırdetme, izleme, hafıza ve görmeye dayanan hareketleri içine alır.Bir eşyayı Görerek ayırt etme, eşyalara ve resimlere bakarak onların benzeyen yada benzemeyen yanlarını fark etme becerisidir. Gözle izleme, gözleri bir noktaya dikme ve ritmik olarak bir hat üzerinde hareket ettirebilmeyi gerektirir. Diğer bir alt beceri görme hafızasıdır. Görme hafızası, bir şeyi  kısa sürede görmüş olsanız bile onu hatırlama becerisidir. Alt becerilerin sonuncusu da el-göz koordinasyonudur. Görme ve hareket koordinasyonu, vücut hareketlerinin veya hareket halinde olan vücut hareketlerinden birinin göz ile işbirliği içinde olmasıdır. Görme becerileri aşağıda belirtilen faaliyetler ile geliştirilebilir.

1-     Blokları renklerine göre birleştirme veya basit çizgilerle basit şekiller yapma.

2-     Şekil tahtasına şekilleri yerleştirme.

3-     Eşyaları renklerine, büyüklüklerine, şekillerine ve cinslerine göre kümeleme.

4-     Sınıf içinde yada pano üzerindeki eşyalardan birini saklama.(Eşyanın bir ucu açıkta kalarak

ipucu bırakılır.)

5-     Resimler, geometrik şekiller ve desenli malzemeler kullanarak ayırt etme çalışması yapma.

6-     Gezi düzenleyerek görülenler üzerine konuşma.(Kuşlar, böcekler, eşyalar, renkleri, şekli...)

7-     Hafıza oyunları.(Gördüğü bir eşya yada olayın neler hatırlattığı gibi)

8-     Göz-el işbirliği çalışmaları.(İnce kas becerileri ile ilgili liste.) 

 

 

 

 

 

İŞİTME BECERİLERİNİN GELİŞİMİNİN DESTEKLENMESİ

İşitme becerileri, ayırdetme, hafıza ve sosyalleşme alt becerilerini içine alır. Ses ayırımı,

sesler arasındaki farkları anlayarak söylemektir. İşitme hafızası, kısa bir süre içinde olsa işitilen sesin hatırlanmasıdır. Lokalizasyon, sesin hangi yönden geldiğini belirleyebilme yeteneğidir. Bu beceriler aşağıda belirtilen faaliyetler ile geliştirilebilir.

1-     Tanıma, ayırma ve lokalizasyon faaliyetleri, su sesi, kapı sesi, köpek havlaması, kedi miyavlaması gibi hergün her yerde duyulabilen sesleri kullanarak

< Bu sesleri tanıyabiliyor musun?>

,   sorabilirsiniz.

2-     Ses ayırdetme ve lokalizasyonu öğretmek için müzik aletleri ile kalın-ince, uzun-kısa sesler çalışılabilir.

3-     Yetişkin ve çocuk sesleri kullanarak tahmin oyunları oynatma. Birisini konuşturarak , gibi sorular sorulabilir.

4-     Ayırdetme çalışmalarında teyp vb. aletler kullanabilirsiniz.

5-     Gözlerini kapayarak duyduğu sesi tekrar etmesi istenebilir.(El çırparak aynı sesi vermesi yada İstenen iki-üç komutu sıra ile yerine getirmesi beklenebilir.)

6-     Talimatlı oyunlar oynama.

7-     Gezilerde duyduğu yada evde gelişen bir olayı hatırladığı sesleri taklit ederek anlatma oyunu.

8-     Çeşitli ulaşım araçlarını yada hayvanların çıkardığı sesleri taklit ederek canlandırma oyunu.

 

KAVRAYIŞ BECERİLERİNİ GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI

Kavrayış becerileri, çocukların anlayışları ve kendi dünyalarını nasıl organize ettikleri ile ilgili becerileridir. Bu beceriler, muhakeme, bilgileri saklama ve hatırlama, benzerlikleri ve ayrılıkları fark etme, eşyaları sınıflama, mukayese etme ve düzenleme, problem çözme ve daha bir çok şeyi içine alır. Kavrayış becerileri, aşağıdaki faaliyetlerle geliştirilebilir.

1-     Sıfat kavrama oyunları. gibi.

2-     Hareket gösteren kelimeler kullanarak resim tanımlama. gibi.

3-     Propozisyonlar kullanarak oynanan resim tanıma oyunları. <Üzerinde top bulunan masanın resmini bul,top ile masanın altında oturanı bul> gibi.

4-     Renk kavrama çalışmaları. Eşyaları renklere göre eşleştirme ve sınıflandırma.

5-     Yap-boz ve şekil tahtaları ile çalışma.

6-     Sayı kavramı oyunları. Sayıları eşleştirme, eşyaları sayma,sayıları tanıyıp söyleme ve eşya grupları ile sayıları eşleştirme.

7-     Renkleri, sayıları ve resimleri eşleştirme, sınıflandırma ve seçme faaliyetleri.

8-     Resimli kartlar kullanarak sıraya koyma oyunları.

9-     Genel bilgileri öğretmek için basit deneyler yapma.(Suyun buharlaşmasını gösterme, gibi)

10-  Su oyunları ile cisimlerin batma ve yüzme şartlarını kavratmak.

 

 

 

 

SOSYAL BECERİLERİN GELİŞİMİNİN DESTEKLENMESİ

Sosyal beceriler, etkileşimi birarada uyumlu olmayı, diğer çocuklarla ve yetişkinlerle iyi ilişkiler kurmayı içine alır. Sosyal beceriler iletişimi, anlayışlılığı ve diğerleri ile geçimi öğrenmeyi gerektirir. Sosyal beceriler aşağıdan belirtilen faaliyetlerle geliştirilebilir.

1-     Hikaye okuma.

2-     Çay, kahvaltı düzenleme.

3-     Grupça yemek hazırlama ve yeme.

4-     Grup oyunları oynama.

5-     Müzikle dans, folklor vb. oyunlar oynama. Şarkı söyleme.

6-     Sayı kavrama oyunları. Eşyalarla sayıları eşleştirme, gösterilen sayıyı söyleme gibi.

7-     Günlük hazırlık ve temizlik işlerine katılma.

8-     Taklit ve evcilik oyunları.

9-     Su ve kumla oynama.

10-  Geziler.

 

               FAALİYETLERİ İDARE ETME

1-     Eğer hazırlığınız iyi ve tam ise çocuklar o işi küçük yardımlarla yapabilmelidirler.

2-     Çalışma sırasında çocuklardan ve yapılan işten gözünüzü ayırmayınız. Eğer çocuk bir faaliyeti seçerken zorlukla karşılaşırsa tavsiyenizi hemen yapınız.

3-     Eğer bir çocuğun belli malzemeyle belli bir işi yapması gerekiyorsa, o işe ait malzemeyi bir kutuya koyarak üzerine çocuğun adını yazınız. O işin zamanı geldiğinde çocuğa hatırlatın, onu uyarın ve yardımda bulunun veya işe başlamasını sağlayın.

4-     Çocuğun zorluğunu giderecek ve gerekli gördüğünüz her türlü öğretim tekniğini kullanabilirsiniz. Mesela, yapılacak işi yapılış sırasına göre çocuğa anlatınız, iş gereği yapılacak hareketleri aynen uygulayarak gösteriniz. Eğer gerekli ise çocuğun ellerini tutarak işin gerektirdiği hareketleri yaptırınız.

5-     Tavsiyelerinize ve yaptırdığınız hareketlere rağmen çocuk öğrenemiyorsa yine sabırlı olunuz. Bu durumda onun deneme-yanılma metodunu uzun zaman kullanmaya ihtiyacı var demektir.

6-     Çocuklara yumuşak davranarak sessiz, huzurlu, rahat çalışmalarına yardımcı olun.

7-     Mümkün ise, yere serilmiş halı veya sergilerin üzerinde rahat oturmalarına izin veriniz. Ama herkesin kitabı yada resimleri görmesine dikkat ediniz.

8-     Hikaye yada konu hakkında kısa bazı şeyler söyleyerek onlarda merak uyandırın.

9-     Hikayeyi değişik karakterlere girerek değişik ses tonları ile okuyun.

10-  Okurken resimleri gösteriniz ve bakmaları, dokunmaları ve duygulanmaları için zaman ayırınız.

11-  Anlatılanlar hakkında yorum yapmalarına izin veriniz

12-  Beslenme zamanı için bir düzen geliştirin. Aile tipi bir yemek düzeni çocuğun bağımsız hareketlerini geliştirmesine ve yemek düzenini kavramasına yardımcı olacaktır.