BÜTÜN KONULAR
Üyelik Girişi
Site Haritası
Seminer Takvimi
YALNIZLIK ÜLKESİ

Eşleme Çalışmaları

Eşleme öğretimine, sandalyede ortalama 2–3 dakika sakin oturma becerisini kazanan çocuklarla başlanır. Çocuğun göz teması kurması temel koşul sayılmaz; ancak göz teması kurabilen çocukla eşleme çalışmaları daha hızlı ilerleme kaydeder. Eşleme çalışmaları devam ettikçe, çocuğun göz temasında da artış görülecektir.

Eşleme ve taklit becerileri çocuğun engel durumu veya yetersizliği ne olursa olsun, (oturma becerisini edindikten sonra) öğrenmesi gereken ilk becerilerdir. Kimi uzman önce eşleme becerisiyle başlarken, kimisi önceliği taklit becerilerine verir, kimi de her iki çalışmayı birlikte yürütür. Bu çalışmada önce eşleme çalışmasına yer verildi.

Nesneleri eşleyebilen çocuk, davranışları da taklit edip eşleyebilir. Daha sonraki çalınmalarda sesleri taklit edip eşleyebilir. Böylece yaşam için gerekli olan önemli becerilerin temelinde eşleme, başka bir ifadeyle taklit etme yer alır.

Günde 40 dakikadan oluşan ortalama 2–3 oturum çalışılır. Oturumlar arası 10–15 dakikalık molalar verilir. Her oturumda 3–4 dakikalık çalışmalardan (10–15 denemeden) sonra 1–2 dakikalık kısa molalar verilir.

Gerçek Nesneleri Eşleme (3 Boyutlu Nesneleri Eşleme)

1. Basamak

Amaç: Kendisine uzatılan aynı tip ve türde (eş) olan iki nesneyi eşler.

Materyal: Eş olan 2 metal kapak, pekiştireçler.

Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. İki kapak çocuğun önüne koyulur. Çocuğun kapakları alıp 2–3 saniye bakmasına izin verilir. Sonra çocuğun elinden kapaklar alınarak, biri çocuğun önüne bırakılır. Diğer kapak çocuğa doğru uzatılarak veya eline konularak, “eşle” yönergesi verilir.  Çocuğun tepkisi beklenmeden elinden tutulur ve tabağı alıp diğer tabağın üstüne koyması sağlanır. Sonra “Aferin” denilerek daha önce belirlenmiş yiyecek pekiştireci verilir. Çocuk pekiştireci tüketinceye kadar beklenir. Sonra ikinci denemeye geçilir ve aynı işlem süreci tekrar edilir. 10 deneme veya 3 dakika sonra 2 dakikalık mola verilir. Sonra çalışmaya devam edilir. 2–3 oturumdan sonra “yoklama” çalışması yapılır. Kapak çocuğa uzatılarak “eşle” yönergesi verilir ve ipucu kullanmadan çocuğun tepki, vermesi beklenir. Eğer çocuk, kapakları eşlerse pekiştirilir ve akıcılık aşamasına geçilir. Çocuk tepkisiz kalırsa veya yanlış tepki verirse, gerekli görülen ipucu kullanılarak öğretime devam edilir.

Çocuk, eşlemeyi yapar hale geldikçe ipuçları sistematik olarak geri çekilir ve her iki tabağı 4/4 oranında ipuçsuz eşleyinceye kadar aynı kapaklarla çalışma sürdürülür.

İlk çalışmalarda çocuk, eline verilen veya kendisine uzatılan nesneyi “eşle” yönergesinin ardından önündeki nesnenin üzerine bırakmayı öğrenir. Çocuk bu beceriyi bağımsız olarak yaptıktan sonraki denemelerde, masadaki tabağın yeri değiştirilir. Böylece çocuk eline verilen nesneyi sadece önüne değil, önündeki nesnenin yanına veya üstüne koymayı öğrenmiş olur, yani eşleme yaparken yeri değiştirilen tabağı fark eder ve eşlemeyi olması gerekti gibi yapar. Çünkü ilk çalışmalarda çocuk, eline verilen nesneyi önüne koyarken adeta otomatikleşir, nesnenin yeri değiştirilirken, çocuk bu değişikliği algılamaz ve nesneyi sadece önüne bırakır. Bunu ortadan kaldırmak için nesnenin yerinin değiştirilmesi ve bu durumun çocuğa fark ettirilmesi, eşleme becerisi bağlamında önemli bir adımdır.   Eğer çocuk elindeki nesneyi yeri değiştirilen nesnenin yanına veya üstüne 4/4 oranında koyarsa, bir sonraki basamağa geçilir.

 

2. Basamak

Amaç: Kendisine uzatılan aynı tip ve türde (eş) olan iki nesneyi eşler.

Materyal: Eş olan 2 adet hortum parçası, pekiştireçler.

Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Hortumlardan biri çocuğun önüne bırakılır. Diğer hortum çocuğa doğru uzatılarak, “eşle” yönergesini verilir.  Çocuğun tepkisi beklenmeden tam fiziksel ipucuyla elinden tutulur ve hortumu alıp masadaki hortumun üstüne koyması sağlanır. Sonra “Aferin” denilerek daha önce belirlenmiş yiyecek pekiştireci verilir. Çocuk pekiştireci tüketinceye kadar beklenir. Sonra ikinci denemeye geçilir ve aynı işlem süreci tekrar edilir. 10 deneme veya 3 dakikalık çalışmadan sonra 2 dakikalık mola verilir. Sonra çalışmaya devam edilir. 2–3 oturumdan sonra “yoklama” çalışması yapılır. Eğer çocuk, hortumları ipuçsuz eşlerse pekiştirilir ve akıcılık aşamasına geçilir. Çocuk tepkisiz kalırsa veya yanlış tepki verirse, eş zamanlı ipucuyla öğretim devam edilir. Hortumun masadaki yeri de değiştirilerek denemeler sürdürülür.

Çocuk, eşlemeyi yapar hale geldikçe ipuçları sistematik olarak geri çekilir ve her iki hortumu 4/4 oranında ipuçsuz eşleyinceye kadar aynı eldivenle çalışma sürdürülür.

 

3. Basamak

Amaç: Kendisine uzatılan nesneyi, farklı 2 nesne arasında bulunan eşinin üstüne koyar (Bu aşamada çocuk önündeki iki farklı nesneyi ayırt etmeyi öğrenir).

Materyal: Daha önce eşleme çalışmasında kullanılan hortum ve kapaklar, pekiştireçler.

Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Bir eldivenle, bir kapak çocuğun önüne bırakılır. Her iki nesnenin aralarında ortalama 20 cm’lik mesafe bırakılır. Kapak çocuğa doğru uzatılarak, “eşle” yönergesini verilir.  Çocuğun tepkisi beklenmeden tam fiziksel ipucuyla elinden tutulur ve kapağı alıp masadaki kapağın üstüne koyması sağlanır. Sonra “Aferin” denilerek yiyecek pekiştireci verilir. Çocuk bağımsız tepki vermeyinceye kadar, kapakların masadaki yerleri değiştirilmez. Örneğin, eline verilen kapağı, önündeki kapağın üzerine bağımsız olarak 4/4 oranında koyduktan sonra kapakla hortumun yerleri değiştirilir. Sonra çocuğun doğru tepki verdiği her iki veya üç denemeden sonra masadaki nesnelerin yerleri değiştirilir. Çocuk, eşlemeyi yapar hale geldikçe ipuçları sistematik olarak geri çekilir ve her defasında yeri değiştirilen tabağı 4/4 oranında ipuçsuz eşleyince, eldiven çalışmasına geçilir. Aynı işlem süreci takip edilerek hortumu eşleme çalışması yapılır. Çocuk, hortumları da ipuçsuz eşledikten sonra hortum ve kapağı karışık olarak eşlemesi sağlanır. Ölçüt karşılanıncaya kadar çalışma sürdürülür.

Dördüncü eşleme çalışmasında ise, önceki çalışmalarda kullanılan nesnelerden farklı 2 eş nesneyle (örneğin 2 balonla) birinci aşamadaki süreç takip edilir. Çocuk, bu aşamayı kısa sürede gerçekleştirir.

4. Basamak

Amaç: Kendisine uzatılan aynı tip ve türde (eş) olan iki nesneyi eşler.

Materyal: 2 adet balon, pekiştireçler.

Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Balonlardan biri çocuğun önüne bırakılır. Diğer balon çocuğa doğru uzatılarak, “eşle” yönergesini verilir.  Çocuğun tepkisi beklenmeden tam fiziksel ipucuyla elinden tutulur ve terliği alıp masadaki eşinin üstüne koyması sağlanır. Sonra “Aferin” denilerek daha önce belirlenmiş yiyecek pekiştireci verilir. Çocuk pekiştireci tüketinceye kadar beklenir. Sonra ikinci denemeye geçilir ve aynı işlem süreci tekrar edilir. Daha sonra “yoklama” çalışması yapılır. Eğer çocuk, terliği ipuçsuz eşlerse pekiştirilir ve bir sonraki basamağa geçilir.

5. Basamak

Amaç: Kendisine uzatılan nesneyi, farklı 3 nesne arasında bulunan eşinin üstüne koyar.

Materyal: Daha önce eşleme çalışmasında kullanılan balon, hortum, kapaklar ile pekiştireçler.

Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Hortum, kapak ve balonlardan biri çocuğun önüne bırakılır. Balon çocuğa uzatılarak “eşle” diye yönerge verilir.  Çocuğun tepkisi beklenmeden tam fiziksel ipucuyla elinden tutulur ve balonu alıp masadaki eşinin üstüne koyması sağlanır. Sonra “Aferin” denilir ve yiyecek pekiştireci verilir. Her iki veya üç denemeden sonra masadaki nesnelerin yerleri değiştirilir. Çocuk, eşlemeyi yapar hale geldikçe ipuçları sistematik olarak geri çekilir ve karışık olarak verilen 3’lü eşlemeleri 4/4 oranında ipuçsuz eşleyince, bir sonraki basamağa geçilir.

6. Basamak

Amaç: Kendisine uzatılan aynı tip ve türde (eş) olan iki nesneyi eşler.

Materyal: 2 adet mavi oyuncak kürek, pekiştireçler.

Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Küreklerden biri çocuğun önüne bırakılır. Diğeri çocuğa doğru uzatılarak, “eşle” yönergesini verilir.  Çocuğun tepkisi beklenmeden tam fiziksel ipucuyla elinden tutulur ve küreği alıp masadaki eşinin üstüne koyması sağlanır. Sonra “Aferin” denilerek daha önce belirlenmiş yiyecek pekiştireci verilir. Çocuk pekiştireci tüketinceye kadar beklenir. Sonra diğer denemeler yapılır ve aynı işlem süreci tekrar edilir. Eğer çocuk, kürekleri ipuçsuz eşlerse pekiştirilir ve bir sonraki basamağa geçilir.

7. Basamak

Amaç: Kendisine uzatılan nesneyi, farklı 4 nesne arasında bulunan eşinin üstüne koyar.

Materyal: Daha önce eşleme çalışmasında kullanılan kürek, balon, hortum, kapaklar ile pekiştireçler.

Uygulama: Çocukla masada karşılıklı oturulur. Önce ikili eşlemeler yapılır. Örneğin, “kürek, balon”,  “kürek, hortum”. Sonra üçlü eşlemelere geçilir. Örneğin,  “kürek, balon, hortum”, “Balon, kapak, hortum”. Daha sonra dörtlü eşlemeye geçilir. Hortum, kürek, kapak ve balon eşit aralıklarla çocuğun önüne bırakılır. Kürek çocuğa uzatılarak “eşle” diye yönerge verilir.  Çocuk, 5 saniye içinde istenilen tepkiyi verirse, sosyal ve yiyecek pekiştireciyle pekiştirilir. Tepkisiz kalırsa veya yanlış tepki verirse, gerekli görülen ipucu kullanılır. Birkaç denemeden sonra masadaki nesnelerin yerleri ve eşlenen nesneler değiştirilir. Çocuk, eşlemeyi yapar hale geldikçe ipuçları sistematik olarak geri çekilir ve karışık olarak verilen 4’lü eşlemeleri 4/4 oranında ipuçsuz eşleyinceye kadar denemelere devam edilir.

Daha sonraki basamaklar:

Benzer bir süreç takip edilerek yeni nesnelerin eşlemesi ile ilgili çalışmalar yapılır ve her yeni eşleştirilen nesne daha önce eşleştirilen nesnelerle birlikte sunulur ve eşleştirilir. Çocuk ortalama 7–8 nesneyi eşleştirdikten sonra bir sonraki aşamaya, yani iki boyutlu nesnelerin eşlemesine geçilir. 

 

 

 

Gerçek Nesne Resimlerini Eşleme (2 Boyutlu Nesneleri Eşleme)

 

Daha önceki eşleme çalışmalarında kullanılan nesneler (kapak, hortum, balon, kürek vb.) beyaz bir zeminin üzerine bırakılarak, kaliteli bir makineyle fotoğrafları çektirilir ve renkli baskı makinesinden veya yazıcıdan çıkartılır. Gerekirse fotoğraflar sert bir kartona yapıştırılır ve üzerleri şeffaf malzemeyle kaplanarak dayanaklı hale getirilir. Kartlar, ortalama 7x7 cm ebatlarında olmalıdır.

İki boyutlu nesneleri eşleme süreci, gerçek nesneleri eşleme süreciyle aynıdır. İlk olarak kapak resimlerini eşleme çalışmaları yapılır. Sonra şu sıralama takip edilir:

  • Hortum resmi, hortum resmiyle eşleştirilir.
  • Hortum resimleri ve kapak resimleri karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.
  • Balon resmi, balon resmiyle eşleştirilir.
  • Balon resimleri diğer resimlerle karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.
  • Kürek resmi, kürek resmiyle eşleştirilir.
  • Kürek resimleri diğer bütün resimlerle karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.

 İlk denemelerde ipucu yoğun olarak verilir ve ilerleyen zamanlarda gerekli görüldükçe ipuçları aşamalı olarak geri çekilir. Öğretim sürecince sosyal ve yiyecek pekiştireçler verilir, çocuk eşlemeleri yardımsız yaptıkça pekiştireçler de aşamalı olarak geri alınır.

 

Gerçek Nesneleri Resimleriyle Eşleme (3 Boyutlu Nesneleri, Temsilleri Olan 2 Boyutlu Nesnelerle Eşleme)

Nesneleri resimleriyle eşleme süreci, gerçek nesneleri eşleme süreciyle aynıdır. Nesne resmi çocuğun önüne bırakılır, gerçek nesne ise çocuğa uzatılarak eşlemesi istenir. İlk denemelerde ipucu yoğun olarak verilir ve ilerleyen zamanlarda gerekli görüldükçe ipuçları aşamalı olarak geri çekilir. Öğretim sürecince sosyal ve yiyecek pekiştireçler verilir, çocuk eşlemeleri yardımsız yaptıkça pekiştireçler de aşamalı olarak geri alınır.

Bu uygulamada şu sıralama takip edilir:

  • Kapak, kapak resmiyle eşleştirilir.
  • Hortum, hortum resmiyle eşleştirilir.
  • Hortum, hortum resmi ve kapak resmiyle karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.
  • Balon, balon resmiyle eşleştirilir.
  • Balon, diğer nesne resimleriyle karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.
  • Kürek, kürek resmiyle eşleştirilir.
  • Nesneler, nesne resimleriyle karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.

 

 

2. KAVRAM EŞLEME

 

Renk Eşleme

Renkleri eşleme süreci, gerçek nesneleri eşleme süreciyle aynıdır. Şöyle bir sıralama takip edilir:

  • Kırmızı kart, kırmızı kartla eşleştirilir.
  • Mavi kart, mavi kartla eşleştirilir.
  • Kırmızı kartlar ve mavi kartlar karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.
  • Yeşil kart, yeşil kartla eşleştirilir.
  • Yeşil kartlar, diğer (kırmızı, mavi) renk kartlarıyla karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.
  • Sarı kart, sarı kartla eşleştirilir.
  • Sarı kartlar, diğer (kırmızı, mavi, yeşil) renk kartlarıyla karışık olarak sunulur ve eşleştirilir.

Çalışamaya başlarken ipuçları yoğun olarak verilir ve sonraki denemelerde ipuçları sistematik olarak geri çekilir. Öğretim sürecince sosyal ve yiyecek pekiştireçler verilir, çocuk eşlemeleri yardımsız yaptıkça pekiştireçler de aşamalı olarak geri alınır.

 

ŞEKİL EŞLEME

Şekilleri eşleme süreci de diğer eşlemelerle aynı süreç takip edilerek yapılır.

BÜYÜKLÜK KAVRAMI EŞLEME

Boncukları eşleme,

Tokaları eşleme

UZUNLUK KAVRAMI EŞLEME

Hortumları eşleme

 


Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi2
Bugün Toplam51
Toplam Ziyaret66190945
Döviz Bilgileri
AlışSatış
Dolar32.222232.3513
Euro35.110935.2516
Hava Durumu
Saat